Санхvvгийн Хямрал Монголд Нөлөөлөх vv?

Reuters-оос гаргасан "the third world's official schadenfreude map" (hat tip to FP Passport)

According to Jeffrey Sachs, we may be better off than rich countries:

FP: As the crisis spreads around the globe, can you give us a sense of how it is affecting people in developing countries?

JS: I think the effects probably are ironically felt more in middle-income countries, because one of the attributes of the poorest countries is that they are more disconnected to the world system. Their banks are not connected and are very small relative to the economy. People don’t own stock, so they don’t lose their pensions. In middle-income countries like Brazil and India, there could be more substantial risks.

Firms in developing countries struggle to escape their roots + The impact of the financial crisis on some of the most basic industries

-Дэлхийн санхүү, эдийн засгийн тогтворгүй байдал манай оронд хэрхэн нөлөөлөх вэ?

-Хамгийн түрүүнд гадны хөрөнгө оруулалт тодорхой хэмжээгээр буурна. Түүнчлэн гадаадад ажиллаж буй монголчуудын гуйвуулга багасах хандлагатай байна. Энэ нь ойролцоогоор жилд 200 сая ам.доллар байдаг. Зэсийн үнэ унасантай холбоотойгоор улсын орлого буурна. Энэ талаар дээр дэлгэрэнгүй ярьсан

Аршад Саиед: Монголд эдийн засгийн холимог бодлого хэрэгтэй

Assorted Davos

Forum Blog
Davos Conversation
World Economic Forum Official Website
Davos Flickr Photos

Times Topics: World Economic Forum

Davos Diary - Telegraph
Davos Delegates Blog - FT
The Daily Davos - WSJ
Davos Diary - The NYTimes
Davos 2008 - Reuters
World Economic Forum 2008 - BBC News
Davos 2008 - Forbes

Assorted Brad DeLong

Berkeley Econ 101b Spring

Notes for January 25: Solow Growth Model

Solow Growth Model audio of lecture from Brad DeLong

“Fundamentally Unfair” World (WDR 2006)

Consider two South African children born on the same day in 2000. Nthabiseng is black, born to a poor family in a rural area in the Eastern Cape province, about 700 kilometers from Cape Town. Her mother had no formal schooling. Pieter is white, born to a wealthy family in Cape Town. His mother completed a college education at the nearby prestigious Stellenbosch University. On the day of their birth, Nthabiseng and Pieter could hardly be held responsible for their family circumstances: their race, their parents’ income and education, their urban or rural location, or indeed their sex. Yet statistics suggest that those predetermined background variables will make a major difference for the lives they lead. Nthabiseng has a 7.2 percent chance of dying in the first year of her life, more than twice Pieter’s 3 percent. Pieter can look forward to 68 years of life, Nthabiseng to 50. Pieter can expect to complete 12 years of formal schooling, Nthabiseng less than 1 year.1 Nthabiseng is likely to be considerably poorer than Pieter throughout her life.2 Growing up, she is less likely to have access to clean water and sanitation, or to good schools. So the opportunities these two children face to reach their full human potential are vastly different from the outset, through no fault of their own. Such disparities in opportunity translate into different abilities to contribute to South Africa’s development. Nthabiseng’s health at birth may have been poorer, owing to the poorer nutrition of her mother during her pregnancy. By virtue of their gendersocialization, their geographic location, and their access to schools, Pieter is much more likely to acquire an education that will enable him to put his innate talents to fulluse. Even if at age 25, and despite the odds, Nthabiseng manages to come up with a great business idea (such as an innovation to increase agricultural production), she would find it much harder to persuade a bank to lend her money at a reasonable interest rate. Pieter, having a similarly bright idea (say, on how to design an improved version of promising software), would likely find it easier to obtain credit, with both a college diploma and quite possibly some collateral.With the transition to democracy in South Africa, Nthabiseng is able to vote and thus indirectly shape the policy of her government, something denied to blacks under apartheid. But the legacy of apartheid’s unequal opportunities and political power will remain for some time to come. It is a long road from such a (fundamental) political change to changes in economic and social conditions. As striking as the differences in life chances are between Pieter and Nthabiseng in South Africa, they are dwarfed by the disparities between average South Africans and citizens of more developed countries. Consider the cards dealt to Sven—born on that same day to an average Swedish household. His chances of dying in the first year of life are very small (0.3 percent)and he can expect to live to the age of 80, 12 years longer than Pieter, and 30 years more than Nthabiseng. He is likely to complete 11.4 years of schooling—5 years more than the average South African. These differences in the quantity of schooling are compounded by differences in quality: in the eighth grade, Sven can expect to obtain a score of 500 on an internationally comparable math test, while the average South African student will get a score of only 264—more than two standard deviations below the Organisation for Economic Cooperation and Development (OECD) median. Nthabiseng most likely will never reach that grade and so will not take the test. 3 These differences in life chances across nationality, race, gender, and social groups will strike many readers as fundamentally unfair. They are also likely to lead to wasted human potential and thus to missed development opportunities.

Source: WDR 2006

Уул уурхай ба Монголын ирээдvй

Development-ийн хичээл дээр Peter Evans-ийн “Class, State, and Dependence in East Asia” гэж нэг юм уншлаа. Энэ нийтлэл дээр Латин Америк болон Зvvн Азийн хєгжлийн ялгааг анги, тєрийн бодлоготой холбон тайлбарлаж. Хамгийн сонирхол татсан зvйл гэвэл:

Зvvн Ази: Байгалийн баялаггvй, дундаж давхаргыг илvvтэйд vзсэн бодлого явуулсан, боловсролд тєрєєс хєрєнгє оруулалт сайн хийсэн, тєр нь капитал бvрдэхэд их vvрэг гvйцэтгэж хурдан хєгжиж чадсан.

Латин Америк: Байгалийн баялагтай, дундаж давхаргыг бодсон бодлого явуулаагvйн улмаас хєрєнгийн хуваарилалт муудаж хэт их ядуустай болон одоо бол ядуурлын урхинаасаа гарч чадаагvй байгаа гэжээ.

Yvнийг уншаад шууд л монгол толгойд орж ирэв. Бид байгалийн баялагтай, татварын бодлого нь дундаж давхаргыг бодсон гэж хэлж болохооргvй. Тєр нь улсаа сайн удирдаад авч явж байгаа гэхэд жаахан хэцvv, хувхай баячууд ихэссээр. Тэгэхлээр монгол Латин америкийн улсуудын араас орж ядуурлын урхинд орж гарч чадахаа байна гэж дvгнэж болохнээ? Ядаж л дундаж давхарга багасаж ядуус ихсэж байгааг хvлээн зєвшєєрєх хэрэгтэй. Мєн Зvvн Азийн барууд хєгжихєд дээр дурдсан зvйлс л ганц нєлєєлсєн гэж хэлж чадахгvй ч бусад хvчин зvйлсийг тогтмол гэж vзвэл монголын ирээдvй баргар гэсэн дvгнэлтэнд хvрэх болох нь.

Берлиний хананы цаадах салаа зам

Берлиний хана нураснаас хойш хуучин коммунист улсуудын хєгжил тэр бvр ижил байгаагvй ба зарим улсууд хурдан хєгжиж зарим нэг нь эсэргээр улам бvр доройтож байх юм. Энэ талаар нилээд судалгаа хийгдэж байгаа бєгєєд ихэнх нь боловсролтой холбож тайлбарладаг. Lucas анх боловсон хvчин гэдэг ухагдахууныг эдийн засгийн єсєлтийн моделуудад гайхамшигтайгаар оруулж удалгvй Aghion, Howitt нар Endogenous Growth Model-оор яагаад дэлхий дээр хєгжиж чаддаг улс, чаддаггvй улсууд байдаг вэ гэдгийг боловсрол, техникийн хєгжилтэй холбон тайлбарласан байна. Баян ба ядуу гэсэн бvлгэм(club) vvсдэг гэдэг утгаар нь энэхvv байдлыг club convergence гэж дууддаг ба Endogenous Growth модел дээр vндэслэн энэ vзэгдлийг боловсролтой холбож тайлбарлах нь олон. Yvн дээр социалист улсуудын дунд club convergence болж байгааг боловсролд оруулж байгаа хєрєнгє оруулалтаар тайлбарлаж болохыг Spagat онолоор баталсан байна. Тvvний єнгєрсєн жил гаргасан нийтлэлийг тоймлон хэлбэл, ихэнх буурай хєгжилтэй улсууд улам бvр ядуу болж нэг клуб (club convergence) болдог ба социалист улсууд хэдийгээр боловсролын єндєр тvвшинд байгаа ч vvндээ хєрєнгє оруулалт хийгээгvй улсууд ядуу улсуудын клубт элсэх, хєрєнгє оруулалт хийж чадсан нэг нь хєгжингvй улсуудын клубт элсэж чадна гэжээ.

За онол бичиж уйдаасан бол уучлал хvсье, угаасаа онолтой онолгvй боловсролын тєвшин єндєр улс хурдан хєгжиж чадна гэдгийг тааварлахад амар. Ядаж л боловсролтой ард тvмэнтэй улсын сонгууль ч гэсэн єндєр тvвшинд явагдаж чавдартай засгийн газар, парламент сонгогдох нь наад захын жишээ. Сонгуулж буй нэг нь селесер байдаг, сонгож байгаа нэг нь селесер сонгодог гэсэн зvйл гарахгvй л гэх гэсэн юм.

Тэгвэл бид хєгжихийн тулд боловсролоо яах ёстой вэ? Боловсрол гэдэг маань эдийн засагт нилээн онцгой бvлгэмд хамаарагддаг. Учир нь боловсролдоо хєрєнгє оруулалт хийхэд тэр даруу vр дvнгээ єгдєггvй бєгєєд боловролтой хvмvvс ихтэй газар улам бvр боловсролтой болдог. Жишээлэн хэлэхэд би 1000 тєгрєгєєр нэг цаг багш хєлслєєд цагаан толгой сурлаа гэхэд тэр дорхноо 2000 тєгрєгийн цалинтай болчихгvй. Цагаан толгойгоо сураад ерєнхий боловсролоо эзэмшээд дараа нь мэргэжил олтлоо боловсролдоо хєрєнгє оруулалт хийж байж мєнгєтэй золгоно. Єєрєєр хэлбэл боловсролд удаан хугацаанд их хэмжээний хєрєнгє оруулт хийх хэрэгтэй байдаг. Тиймээс ч ядуу єрхийнхєн тэр бvр єндєр боловсрол олж чаддаггvй ба тvvнээсээ болоод ядуу чигээрээ дуусдаг. Харин тодорхой хэмжээнд хvртлээ боловролдоо хєрєнгє оруулалт хийж чадвал тvvнээс цааш боловсролоо дээшлvvлэхэд амар болдог. Жишээ хэлэхэд нэг сайн хэл сураад авахад тэр хэл дээрээ мэдээлэл олж аваад мэдээлэл олох суваг хоёр дахин нэмэгдэж боловсорлоо дээшлvvлэхэд улам амар болноо гэсэн vг.

Тvvнээс гадна ойр орчин тань боловсролтой хvмvvс байвал боловсрол олж авахад хялбар ба эцэг эх нь боловсролтой бол хvvхдvvдийнхээ боловсролд хєрєнгє их оруулах нь мэдээж. Тиймээс орчин тойрон маань боловсролтой болох тусам, эсвэл боловсролдоо хєрєнгє оруулж чаддаг байх тусам бид боловсролоо нэмэгдvvлэх хялбар болох боловч, тийм биш орчинд боловсролоо дээшлvvлэх нь улам хэцvv байх болно.

Энэхvv байдал нь боловсрол сайтай нэг хэсэг буюу нэг клуб, муутай нэг хэсэг буюу бас нэг клуб vvсэж болохыг харуулж байна. Сайтай клубт элсэхийн тулд боловсролдоо удаан хугацааны хєрєнгє оруулалт хийх хэрэгтэй болно. Хувь хvний тєвшинд хєрєнгє оруулалт хийлээч тэр бvр ашгаа олж чаддаггvй тул эдийн засгийн vvднээс удаан хугацааны хєрєнгє оруулалт хийх чадваргvй хvмvvс энэ хєрєнгє оруулалтыг хийхгvй. Эдийн засгийн хэллэгээр хэлбэл боловсрол маань Public Good юм. Тиймээс vvнийг засгийн газар хийх ёстой байх. Нєгєє бvх хvмvvс тодорхой хэмжээний боловсролтой болох тєвшин хvртэл засгийн газар маань хєрєнгє оруулах хэрэгтэй болно.

Буцаад социалист орнуудын талаар ярихад, эдгээр улсууд аль хэдийн тун єндєр хэмжээний боловсролын тєвшинд очсон байдаг. Тиймээс тэр тєвшингєє барьж vлдэхийн тулд хєрєнгє оруулалтын хэмжээг багасгахгvй байх хэрэгтэй болно. Берлиний хана нурснаас хойшхи социалист улсуудын боловролын тєвшинг харахад зарим нэг нь буурсан зарим нэг нь тэр хэмжээгээ хадгалсан байдаг. Yvний ялгаа юунаас болж байгааг тайлбарлах тийм амар биш ч засгийн газрын бодлоготой нягт холбоотой гэж би хувьдаа боддог. Тэр хананы цаадах хоёр замын алингээр нь явах вэ гэдэг удирдагчдын гарт байнаа гэж хэлэхсэн. Бидний хувьд аль зам дээр зажилж яваа нь(явах нь) толгой нь томдсон маргаанчдын гарт байнаа гэсэн vг.

Aid: Who gets most?

Iraq received $12.9 billion in aid in 2004-2005, according to the OECD, as relief and reconstruction efforts continue apace. This dwarfs the amount received by other countries, with the next biggest, Nigeria, getting $3.2 billion. Other conflict-ridden regions such as Afghanistan and Sudan also feature. China, India and Indonesia each receive enough to appear in the top ten, but this is spread thinly between their combined populations of some 2.6 billion people.

http://www.economist.com/daily/chartgallery/displaystory.cfm?story_id=8981066